Инсон, ҳуқуқ ва озодиҳои ӯ арзиши олӣ мебошанд, Моддаи 5 - ҷи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон. Мафҳуми ҳуқуқҳои шахсӣ, ки бояд аз ҷониби давлат кафолат дода шудааст ва аз ҷониби институтҳои дахлдори давлатӣ ҳифз карда шаванд, ба таври назаррас васеъ карда шудааст. Моддаи 23 - и Конститусияи Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбини менамояд: “Дар бораи ҳаёти шахсии инсон бе розигии ӯ ҷамъ намудан, нигоҳ доштан, истифода ва паҳн кардани маълумот манъ аст”. Ба истиснои ҳолатҳои муқаррарнамудаи қонунгузорӣ, ягон маҳдудияти худсарона ҳуқуқҳои зикршударо ғайриқобил қабул кард [1]. Мафҳуми ҳуқуқ ба дахолатнопазирӣ ва ҳаёти шахсӣ қобилияти истифода ва идоракунии маълумоти шахсии худро дар бар мегирад. Бо гузариш ба иқтисоди рақамӣ, густариши шабакаи Интернет, рақамисозии ҷомеа, масъалаҳои амнияти иттилоотӣ ва ҳифзи маълумоти шахсӣ, аз ҷумла амнияти онҳо дар муҳити рақамӣ, торафт муҳимтар мешаванд, ки ин ба мушкилоти худи фазои рақамӣ вобаста аст, ки дар он шабакаи иттилоотӣ ва телекоммуникатсионии Интернет бештар мешавад [2]. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҳифзи маълумоти шахсӣ (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 августи соли 2018, №7-8, мод. 521) қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқӣ ва ташкилии фаъолияти вобаста ба ҷамъоварӣ, коркард, нигоҳдорӣ ва ҳифзи маълумоти шахсиро муайян менамояд. Қонуни маълумоти шахсӣ маълумоти шахсро ҳамчун маълумоти махфӣ муайян мекунад, ки аз муқаррароти дастрасӣ ба чунин иттилоот, хусусиятҳои паҳнкунии он бармеояд. Қонун ӯҳдадориҳои маълумоти шахсиро оид ба риояи талабот ба ҷамъоварӣ, коркард ва паҳнкунии онҳо муқаррар мекунад ва инчунин зарурати ташаккули системаи ҳифзи маълумоти шахсиро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мустаҳкам мекунад. Аммо системаи ҳифз ва гардиши маълумоти шахсӣ, ки қонунгузории Тоҷикистон дар шароити рақамисозӣ гузоштааст, бо мушкилоти фазои рақамӣ шабакаи Интернет рӯ ба рӯ мешавад. Тавре ки муҳаққиқон қайд мекунанд, тағйиребии рақамӣ (таҳавулоти рақамӣ) ба амал меояд, ки дар се марҳилаи асосӣ амалӣ карда мешавад [3]: — IOT (интерн ... Читать далее